LEXIQUE DES PLANTES/ Francais -Kabyle
Source Web
LEXIQUE DES PLANTES/ Francais -Kabyle
12 Mai 2015 , Rédigé par Malik Tifra
Laloès ou "Plante de l'immortalité" pour les grands prêtres de l'ancienne Égypte, est une plante connue, au moins depuis l'Antiquité sur tous les territoires occupés du monde.
FRANÇAIS | TAMAZIƔT |
Arum = arisarum = gouet = calla | Abaεuq |
Asphodèle | Aberwaq |
Asphodèle | Aberwaq, lesluj |
Fenouil | Abesbas |
Arrache | Abisan |
Arum | Abequq |
Phalaris(alpistes) | Absis, akuz |
Oxalis | Abusmam ; sikran |
Lis | Abusna |
Carthane | Acefar |
Chardon | Acikaw |
Moutarde des champs | Acnaf |
Roquette | Acnaf |
Lierre | Adafal ; luway |
Lierre grimpant | Adafel , tasuflat |
Erable | Adargi, aric |
Caprifiguier | Adekkuar |
Chaume (semence = seigle) | Adellas |
Vésicatoire | Aderyes |
Raisin | Adil, tiẓurin |
Diss | Adles |
Chêne afares | Afares |
Melon | Afeqqus |
Melon | Afeqqus, abetix |
Chiendent | Affar |
Emonder, émondage | Afras, azbar, efres, ezber |
Séné du Sahara | Agargar, afelayit |
Sauge | Agurim (Swak Ennebi et M’rimiya) |
Agaric des prés | Agursal |
Plantain | Agusim |
Oléastre | Ahecad, Azbuj |
Féverole | Ajilban |
Cactus | Akarmus |
Rétama rostum | Algu,teggir |
Paille | Alim |
Osier | Alzaz |
Inule | Amagraman |
Pourpier | Amarmur,buzel |
Tamaris | amemay, tammemayt |
Lavande | Amezir |
Morille | Amezuɣ n yilef |
Lavande stéchade | Amezzir |
Bouture | Amgud, tiskert, ennqwel |
Chèvrefeuille | Anaraf, ifer taɣṭen |
Chèvre- feuille | ifer taɣṭen , Anaref |
Astragale | Anekraf |
Arille | Aqa n’reman |
Carde (Cardon) | Aqardac, (Taγeddiwt = scolyme) |
Romarin | Aqlil |
Pédoncule | Aquedmir |
Ray gras | Araṭiw n izirdi |
Sureau | Arawraw, arwali |
Ballote fétide | Arbib n mernuyat |
Merisier | Aredlim, adardri |
Merisier (cerisier sauvage) | Aredrane |
Genévrier commun | Arer , ayfez |
Arganier | Argan |
Alfa | Ari, awri |
Foin | Asaγur ou ahicur ou thuga |
Peuplier | Asefsaf |
Peuplier | Asefsaf |
Arbre | Aseklu ou addag, tejra |
Oseille | Asemmum |
Galactite | Asennan n weyyul |
Battage (céréale) | Aserwet |
Aune (aulne) | Asɣersif |
Amélanchier | Asɣersif, bweru |
Arbousier | Asisnu |
Frêne | Aslen |
Daphné (Laurier bois) | Aslen N yidddawen |
frêne | Aslene |
Chardon ou Panicaut | Asnan buγiul ou akicuw |
Réglisse | Asyar azidan |
Aulne | Asγarsif, tametwala |
Epine vinette | Atizar,ucmic |
Alpiste | Avsis |
Rue | Awermi, issel |
Caroube | Axarrub |
Bruyère arborescente | Axleng |
Bruyère | Axlunj |
Canne de Provence | Aɣanim |
Roseau | Aɣanim |
Circe des champs | Aɣeddu n weɣyul |
Euphorbe | Ifki taɣyult |
Genévrier turifère | Ayewal |
Clématite | Azanzu , tuzzimt |
Oleastre | AẒbuj |
Ortie dioïque | Azegduf |
Ortie | Azegduf |
Jujubier | Azeggwar |
Bec-de-grue (fausse mauve) | Azejig n’saεa |
Avoine sauvage | Aẓekkun |
Avoine | Azekun |
Ortie | Azgḍuf |
Brome | Aẓkun |
Olivier | Azmur |
Pin sylvestre | Azumbi |
Pin d’Alep | Azumbi ou tayda |
Calycotome genêts | Azzu |
Genet | Azzu |
Genêt | Azzu |
Roseau | Aγanim |
Saponaire | Aγiγac |
Genévrier | Aγrγar |
Concombre d’âne | Barezdem ou Fequs lahmir |
Ail des champs | Bibras |
Aubergine | Batenǧal |
Jusquiame blanche | Bunarjuf |
Cotoneaster | Buzeru |
Bourrache | Ccix lebqul |
Armoise | Cih |
Myrte commun | Cilmun |
Bourrache | Cix levqul |
Pastèque | Dellaε |
Jasmin | El yasmin |
Menthe pouliot | Felgu |
Menthe pouliot | Felgu (Timijja) |
Pouliot | Felgu,tamersa |
Pariétaire (perce muraille) | Fetat lahjar |
Rue | Fijal |
Cresson | Garninuc |
Cresson | Gerninuc, taffa |
Ivraie | Gerninuc, taffa |
Anis vert | Hab talawt |
Coloquinte (petit pastèque, très amère et toxique) | Hadej, cemira |
Anis, Badiane, Anis étoilé (Anis géant) | Heb lehlawa |
Pistachier térébinthe | Hejji |
Helminthin | Hlafa |
Cytise de balansia | Huggi |
Fèves | Ibawen |
Micocoulier | Ibiqes |
Lupin | Ibiw n wuccen |
Scille rouge | Icqil, ikfilen, isfil |
Aubépine monogyne | Idmim |
aubépine | idmim |
Aubépine | Idmim (zaεrour) |
Baume de mélisse ou mélisse | Ifar zizwi |
Fane | Ifarawen (Feuilles de radis, navet, carotte, oignon) |
Primevère | Ifer bwidi |
melisse | ifer tzizwa |
Mélisse | Ifer zizwi |
prunier sauvage | lbarquq teɣṭen |
Aquilin | Ifilku |
Fougère | Ifilku |
Aiglière | Ifilku, taferca |
Poire | Ifires |
Poivron | Iflfel lahlu |
Betoum | Ig, iqq |
Palmier nain | Igezdem,usser |
Gaillets | Ihinted |
Luzerne | Ikeffis |
Luzerne | Ikeffis, tikfist |
Molène | Iles gilef |
Laurier rose | Ilili |
Cysis | Illegwi |
Vipérine | Illes funas |
laurier rose | illili |
Laurier rose | Illili |
Cytise | illuggwi |
Sorgho noir | Ilni |
Pariétaire | Imented |
Cytise à trois fleurs | Imeslah |
Groseillier | Imitten |
Persil | Imzi |
Plante | Imγi |
Cèdre de l’Atlas | Ingel |
Cèdre | Ingel |
Ronce | Inijel |
Ronce | Inijel |
Blé | Irdan |
Blé tendre | Irden |
Asperge | Isbimen, isekki |
Salix fragilis Linné | Isemlel |
Salsepareille | Iskerci |
Asperge | Iskerci, isekim, asekoum |
Micocoulier | Iviqes |
Houx (grand) | Iysel |
Mouron des oiseaux | Izrem nwefrux |
Armoise de l’Atlas | Izri, ifsi, Ccih |
Sésame (Grain de) | Jenjla |
Eucalyptus | Kalitus |
Basilic | Lahvaq |
Carline acaule | Lazuq ou adadh |
Prune | Lbarkuk |
Sorgho blanc | Lbecna |
Basilic officinal | Leḥbeq |
Céleri | Lekrafez |
Chou | Lekwremb |
Concombre | Lexyar, ilebel |
Rue | Lfiǧla |
Ricin | Lhab skut (Kharwâ) |
Rue officinale | Lharmel |
Anis vert | Lheb lahlawa |
Panais | Lheb lehlawa |
Alpha | Lhelfa |
Benjoin | Ljawi |
Acacia | Lkasis |
Coriandre | Lkusber |
Coriandre | Lkwesber |
Abricot | Lmecmec |
citronier | lqares |
Amadou | Lqaw |
Erable | Lqiqeb ou tibiqest |
Cannelle | Lqwerfa (évite les piques de glycémie) |
Amandier | Luz |
Liserons | Lway,tara nwakranen |
Inule visqueuse | Mager aman |
Tournesol | Magritij (azejig gitij) |
Lowatere | Mamejjir |
Marrube | Marnuyet (El marioua) |
Mauve (grande) | Mejjir |
Mauve | Mejjir |
Liseron tricolore | Merz buqal |
Persil | Meεdnus |
Renoués | Msenger mezzir |
Menthe poivrée | Naɛnaɛ |
menthe | naɛneɛ |
Menthe | Naεnaε |
Passiflore | Nowar saεa |
Centaurée (petite) | Qlilu |
Œillet du Portugal | Qrunfel, tagraft |
Laurier sauce | Rand |
Laurier noble | Rend |
Myrte (Myrtille) | Rihane |
Aloès | Sebara |
Absinthe officinale | Siba |
Arbousier | Sisnu |
Gingembre | Skanjbir |
Anis | Ssanuj |
Nigelle (Grain de) | Ssanuj |
Eglantier | Taâfart |
Curedentou prophète | Tabellawt |
Andryale | Taddut bulli |
Mâche | Tadut n wulli |
Bullèvre | Tafa |
Cotonnier | Tafduxt, legwar |
Glaïeul | Tafrurt n yiger |
Saule | Tafsent |
Euphorbe | Tafuri |
Carde - cardon | Taga |
Anacyle en massue | Tagerfa, fekan |
Noyer | Tajujet |
Chêne liège | Takeruct,tabucict |
Cognassier | Taktuniat |
Coing | Takunya |
Figuier | Tamaγrust = tanqult |
Genévrier oxycèdre | Tamerbut, tieki |
Figuier | Taneqlets |
Carotte comestible | Tansawt, tifesnax |
Bûche | Taqeclalt |
Polypode vulgare | Tara ur sebzagen wama |
Bryone dioique | Tara, telmimun |
Poireau | Tarnast |
Poireau | Tarnast |
Garance | Tarubia |
Globulaire | Taselya |
Oseille | Tasemmumt |
Absinthe arborescente | Taseta n’ Meryem |
Globulaire | Taslγa |
Chêne vert | Tassaft |
Salsola | Tassemmumt |
Sainfoin ou Sulla | Tasulla |
Sainfoin | Tasulla |
Anéotie | Tawnuet, aqilia |
Mascette | Tawudda |
Caroubier | Taxarubt |
Calebasse = Baratte | Taxcact ; taceqwlalt ou tabeqluct |
Narcisse | taxlult n’nvi |
Citrouille | Taxsayt |
Gourde | Taxsayt |
Citrouille, courge, potiron | Taxsayt |
Pin d’alep | Tayda,azuber |
Silène enflée | Tayiyact |
Cyprès du Tassili | Tayut |
Ricin | Tazart n yidan, Feni |
Thym | Tazaεtart, zεitra |
Palmier dattier | Tazdayt |
Carotte | Tazdelt |
Jujubier sauvage | Tazeggart |
Jujubier | Tazeggwart |
Roquette | Tazudla |
Chicorée | Tazudla, timarzuga |
Scolyme | Taγeddiwt |
Chêne mirbeckii | Tect |
Pomme | Tefah |
Absinthe | Tejrat meryem |
Epinards | Tibidas |
Epinard | Tibidas selq |
Guimauve | Tibinsart |
Ail | Ticcert, tiskert |
ail | Ticcert, tiskert |
Lentisque | Tidekt |
Lentisque | Tidekt,imidek |
Navet | Tifersim |
Chanvre cultivé | Tifert |
Lin | Tifert, tiffest |
Carline acaule | Tifeywa, n weyyul |
Laiteron des champs | Tiffaf |
Pissenlit | Tiffaf |
Chicorée sauvage | Tiffaf, aryul |
Fenugrec | Tifidhas, el helba |
Poirier | Tifirest |
Pyrèthre | Tigentest |
Saponaire officinale | Tigigt, |
Câprier | Tilulat |
Marjolaine | Timejja |
Orge | Timzin |
Orge | Timẓin |
Orge des rats | Timzin n weyyul |
Cyclamen | Tiqebqabin |
Seigle | Tisentit |
Massette | Tivudha |
Narcisse | Tixlulin |
Fenugrec | Tiydas |
Fraisier | Tizwal Urumi |
Eglantier | Tiεfart |
Mandragore | Triala |
Marcottage | ţţerkil |
Mercuriale annuelle | Tuccanin |
Orme | Tulmuts |
Sapin de Numidie | Tumert |
Mûrier noir | Tut aberkan |
Mûrier blanc | Tut amelal |
Dent du lion | Tuymas n temyart |
Pissenlit | Tuymest ntemyart |
Ciste | Tuzzalt |
Cyste de Monpellier | Tuzzelt |
Frêne dimorphe | Tuzzelt (aures) |
Clématite | Tuzzimt,azanzu |
Férule = Ombelle | Ufal |
Férule | Uffal |
Ombelle ou férule | Uffal |
Anagyre | Ufni, inutun |
Orme = Ormeau | Ulmu |
Pâquerette | Umellan,ibimut |
Ail triquètre = Ail à trois angles | VBibras |
Panicaut | V Buneqar |
Coquelicot | Wahrir ou jihbud |
Camomille | Wamlal |
Orobanche | Wazduz |
Chrysanthème | Aɣeddu bwakli |
Chrysanthème des champs | Wazduz n wakli |
Rouvre | Werneger |
Chêne zen | Zan, tazaneft |
Aubépine azerolier | ZaΣrur |
Renouée des oiseaux | Zentar |
Serpolet | Zeεtar |
Laiteron | Zaglmum |
Azerole, azerolier | Zzeεrur |
Centaurée (petite) phlomis |
Qlilu (fébrifuge = fait baisser la fièvre) |